Ένας από τους παραλογισμούς εκείνης της εβδομάδας πριν το Δημοψήφισμα ήταν πως δεν μπορούσα να εμπιστευτώ την Τράπεζα της Ελλάδος να μου πει ευθαρσώς πόση πραγματικά ρευστότητα, σε ευρώ, παρέμενε στο σύστημα. Καθώς ο στόχος των Στουρνάρα-Ντράγκι ήταν να μας γονατίσουν μία ώρα αρχύτερα, είχαν κάθε κίνητρο να μας κρύβουν ποσότητες υπάρχοντος, διαθέσιμου ρευστού. Κι αυτό γιατί όσο λιγότερο ρευστό νομίζαμε ότι υπήρχε, τόσο πιο χαμηλό όριο αναγκαζόμουν να θέσω στις ημερήσιες αναλήψεις των καταθετών (ώστε να διαρκέσει έως την επόμενη εβδομάδα). Από την αρχή έκρινα ότι τα 60 ευρώ την ημέρα ήταν λίγα, ότι υπήρχε περιθώριο μεγαλύτερο από αυτό που υπολογίζαμε βάσει των αναφορών της Τράπεζας της Ελλάδος. Όμως, το γεγονός ότι έπρεπε να βασιστώ στα νούμερα που μόνο η Τράπεζα της Ελλάδος γνώριζε μου έκοβε τα πόδια.
Αφού έκανα μια μικρή έρευνα, στην οποία συνέβαλε κι ο Τζεφ Σακς, ανακάλυψα έντονες ενδείξεις ότι ο Στουρνάρας μου έκρυβε, πράγματι, ρευστότητα. Ανακάλυψα όμως και μια άλλη ενδιαφέρουσα, αν και μη εκμεταλλεύσιμη, πληροφορία. Όπως γνώριζα, το καλοκαίρι του 2012, λίγο πριν και λίγο μετά την εκλογή της κυβέρνησης Σαμαρά, και λόγω φημών περί ενός Grexit, οι Έλληνες καταθέτες έτρεξαν στις τράπεζες να σηκώσουν τις καταθέσεις τους. Τότε η ΕΚΤ οργάνωσε κανονική αερομεταφορά με εκατοντάδες πτήσεις αεροπλάνων κάργκο από τη Φρανκφούρτη προς το στρατιωτικό αεροδρόμιο της Ελευσίνας τα οποία μετέφεραν τόνους χαρτονομισμάτων ώστε να αντιμετωπιστεί εκείνο το bank run. Για να μην ξαναχρειαστεί τέτοια αερογέφυρα, αργότερα η ΕΚΤ έστελνε σιγά σιγά χαρτονομίσματα στην Τράπεζα της Ελλάδος, ώστε να δημιουργηθεί ένα στοκ σε περίπτωση έκτατης ανάγκης. Έτσι, κι αυτή ήταν η ενδιαφέρουσα αλλά όχι ιδιαίτερα χρήσιμη ανακάλυψή μου, τον Ιούλιο του 2015, κάτι που μου κρατήθηκε μυστικό κι έπρεπε να το ανακαλύψω μόνος μου, υπήρχαν 16 δισ. ευρώ σε χαρτονομίσματα, ιδιοκτησία της ΕΚΤ, στοιβαγμένα στα θησαυροφυλάκια των υποκαταστημάτων της Τράπεζας σε όλη τη χώρα (εκτός Αττικής, για κάποιον λόγο).
Εκείνη τη μέρα, κατά τη διάρκεια της καθημερινής μου επίσκεψης στο Μαξίμου, βρήκα τον Αλέξη στο γραφείο του παρέα με τον Αλέκο Φλαμπουράρη. Ως συνήθως, ενημέρωσα τον πρωθυπουργό για τα σημαντικά ζητήματα της ημέρας, κυρίως για τον ρυθμό με τον οποίο τα χρήματα διέρρεαν από τα ΑΤΜ. Κάποια στιγμή ανέφερα επίσης τα καταχωνιασμένα 16 δισ. Τα μάτια του έλαμψαν. «Τι; Υπάρχουν 16 δισ. που κάθονται χωρίς να κάνουν τίποτα και δεν τα χρησιμοποιούμε για να γεμίσουμε τα ΑΤΜ ώστε να λειτουργούν κανονικά;» ρώτησε.
Εξήγησα πως δεν μπορούσαμε να ακουμπήσουμε τα χρήματα αυτά. Η κατάσχεσή τους θα ισοδυναμούσε με κλοπή, καθώς δεν ήταν δικά μας αλλά στοκ χαρτονομισμάτων ιδιοκτησίας της Φρανκφούρτης που η ΕΚΤ τα είχε παρκάρει εκεί για μελλοντική, κατά το δικό της δοκούν, χρήση.
Α.Τ.: «Μα, Γιάνη», διαμαρτυρήθηκε ο Αλέξης, «αν το παιδί μου πεινά και δεν έχω λεφτά, έχω το ηθικό δικαίωμα να κλέψω ένα μπουκάλι γάλα. Δεν είναι παρόμοια η περίσταση;»
Γ.Β.: «Έτσι είναι σε προσωπικό επίπεδο και σε επίπεδο ηθικών επιλογών ενός πατέρα. Όχι όμως σε πολιτικό επίπεδο. Από πότε η κλοπή έγινε μέρος του πολιτικού οπλοστασίου της Αριστεράς;» τον ρώτησα.
Ο Φλαμπουράρης έσπευσε να υπερασπιστεί τον προστατευόμενό του:
«Έχουμε κάθε δικαίωμα», βροντοφώναξε, «να πάρουμε αυτά τα λεφτά για να σταματήσει να υποφέρει ο λαός». Ξάφνου, τυχαία, μπήκε στο πρωθυπουργικό γραφείο ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, από τις σπάνιες φορές που τον έβλεπα στο Μαξίμου. Ρώτησε τι τρέχει. Ο Αλέξης κι ο Φλαμπουράρης τον πληροφόρησαν πως μόλις είχα ανακαλύψει 16 δισ. ευρώ σε ρευστό να κάθονται σε χρηματοκιβώτια της Τράπεζας της Ελλάδος σπαρμένα ανά την επικράτεια. Τότε ο Φλαμπουράρης του είπε ότι, με τον Αλέξη και σε αντίθεση με μένα, πίστευαν πως οι συνθήκες δικαιολογούσαν την κατάσχεση αυτών των χαρτονομισμάτων από ταμεία που ανήκαν στο κράτος υπέρ του λαού.
Προσπάθησα να τους συνετίσω και, λαμβάνοντας υπόψη τη θέση του Λαφαζάνη υπέρ του Grexit, να εξηγήσω ποιες ήταν οι πραγματικές μας πολιτικές εναλλακτικές: Αν θέλαμε να παραμείνουμε στην ευρωζώνη, τους είπα, τότε δε θα μπορούσαμε σε καμία περίπτωση να δημεύσουμε τα λεφτά της ΕΚΤ. Αυτά τα 16 δισ. ήταν σαν να μην υπήρχαν. Αν, από την άλλη, θέλαμε το Grexit, τότε υπήρχε κάτι που θα μπορούσαμε να κάνουμε χωρίς να χαρακτηριστούμε κλέφτες: Θα μπορούσαμε να δημεύσουμε τα 16 δισ. ευρώ, να τα σφραγίσουμε με ειδικό μελάνι ώστε να ακυρωθούν ως ευρώ, να τα ξανασφραγίσουμε σαν νέες δραχμές, να τα τοποθετήσουμε στα ΑΤΜ ως τη μαγιά για νέο νόμισμα και τέλος να καλέσουμε τον Μάριο Ντράγκι να του εξηγήσουμε πως είμαστε σε κατάσταση έκτατης ανάγκης και να τον ρωτήσουμε ποια ήταν η αξία παραγωγής των 16 δισ. χαρτονομισμάτων (μελάνι, χαρτί, μεταφορικά κόστη κτλ.), ώστε να τον αποζημιώσουμε!
Βλέποντάς τους να επεξεργάζονται σιωπηλά αυτά που μόλις τους είχα πει, άδραξα την ευκαιρία να επαναλάβω την πάγια θέση μου ότι δεν έπρεπε να κάνουμε τίποτα από όλα αυτά, αλλά να ενεργοποιήσουμε το παράλληλο σύστημα πληρωμών που είχα προετοιμάσει. Αυτό θα επεξέτεινε τα χρηματοπιστωτικά μας περιθώρια μέσα στο ευρώ ακόμη, με στόχο πάντα τη βιώσιμη συμφωνία εντός του ευρώ. Και, αν δεν προέκυπτε συμφωνία, θα μας εξαγόραζε χρόνο ή, με βάση το πιο ακραίο σενάριο του Grexit, θα γινόταν το θεμέλιο ενός νέου, ψηφιακού, εθνικού νομίσματος.
Φυσικά, στον Λαφαζάνη άρεσε η ιδέα να χρησιμοποιηθούν τα 16 δισ. του Ντράγκι ως η βάση μιας νέας δραχμής και συμφώνησε, αν ακολουθούσαμε αυτό το σενάριο, ότι η ΕΚΤ θα έπρεπε να αποζημιωθεί για το κόστος παραγωγής των χαρτονομισμάτων. Καθώς όμως ο Αλέξης δε διανοούνταν το Grexit, η συζήτηση ήταν καθαρά θεωρητική. Σύντομα θα ξέχναγε τα 16 δισ. ευρώ αλλά και θα συνέχιζε να μπλοκάρει την ενεργοποίηση του παράλληλου συστήματος πληρωμών μου, στηρίζοντας σταθερά το βέτο που είχε θέσει ο Δραγασάκης λίγες μέρες νωρίτερα.
Μήνες αργότερα, η Καθημερινή δημοσίευσε ως γεγονός κίβδηλο «ρεπορτάζ» σύμφωνα με το οποίο ο Λαφαζάνης σχεδίαζε να κάνει έφοδο στο Νομισματοκοπείο, να διαρρήξει τα θησαυροφυλάκια της Τράπεζας της Ελλάδος, να συλλάβει τον Στουρνάρα κτλ. Κάποια ρεπορτάζ που ακολούθησαν μάλιστα με παρουσίαζαν σαν μέλος εκείνης της συνωμοσίας! Ο στόχος τους ήταν ξεκάθαρος: να δαιμονοποιήσουν όσους είχαν στηρίξει με ειλικρινή τρόπο το ΟΧΙ, ώστε ο Αλέξης να φαντάζει, μέσω της σύγκρισης, ως ο λογικός, ο ενήλικος πολιτικός ανήρ που, την τελευταία στιγμή, είδε τον σωστό δρόμο κι έσωσε την Ελλάδα από τους απατεώνες και τους ερασιτέχνες στο κόμμα και στην κυβέρνησή του. Το γεγονός πως ο Αλέξης και ο Φλαμπουράρης ήταν εκείνοι που, προς στιγμήν, φλέρταραν με την ανόητη ιδέα της δήμευσης χαρτονομισμάτων που ανήκαν στην ΕΚΤ δεν είδε ποτέ το φως της δημοσιότητας.
ΑΥΡΙΟ Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ: Προς την συγκέντρωση της Πλατείας Συντάγματος της 3ης Ιουλίου 2015
Διαβάστε εδώ το Μέρος Α΄
Αποσπάσματα από το βιβλίο “ΑΝΙΚΗΤΟΙ ΗΤΤΗΜΕΝΟΙ: Για μια Eλληνική Άνοιξη μετά από ατελείωτους μνημονιακούς χειμώνες”, Εκδόσεις Πατάκη, 2017
Source